Chính là vì nước VIỆT NAM thế kỷ XVIII mà một nhóm tu sĩ người Pháp đã xuống tàu ra đi.

Là những người đàn bà và những người đàn ông giàu đức tin và tâm huyết, họ đã chọn một nơi lâu nay chưa hề có ai biết đến. Họ đã phải mất một năm trời mới tới được Sài Gòn. Ở đây, họ đã rao giảng Phúc Âm cho những người nông dân miền Nam.

Rồi nước Pháp trải qua cuộc Cách mạng. Nó quên bẵng các vị giáo sĩ của mình đã lên đường đi đến Đất Nước Mặt Trời Mọc.

Những người này đã rời bỏ tất cả, rồi phải học lại tất cả. Đất nước Việt Nam, do khí hậu ẩm ướt, do vẻ đẹp của nó, đã thay đổi con người của họ. Họ đã sống ở đây, họ đã chết ở đây…

CHRISTOPHE BATAILLE vừa mới 21 tuổi.

ec0d413506741e4415c0bdaec12ae92b1617965671.jpg

Annam

Vào tháng sáu năm 1944, chiếc tàu ngầm của hải quân Đức mang tên Van-ki-ri-a bị mất tích. Khi thời hạn thẩm tra kết thúc, thì ở căn cứ hải quân, nơi chiếc tàu ngầm Van-ki-ri-a có trong danh sách, các tàu khác đã treo cờ rủ và các sĩ quan đều mang băng tang. Ban tham mưu xếp nó vào danh sách các tàu ngầm và thủy thủ bị mất tích, còn người thân của các thủy thủ thì được biết là họ đã hy sinh anh dũng trong một trận chiến đấu với kẻ thù của nước Đức vĩ đại. Ít người được biết số mệnh thật sự của chiếc tàu ngầm này. Hành trình các chuyến đi kéo dài của nó người ta lại càng biết ít hơn.

abb65109e4d9a12f9a0f3a2c5a33b29e1618020195.jpg

Ba bộ mặt của I-a-nút - Xta-nhi-xlap Ga-ga

Ở châu Âu thời Trung cổ nhiều Giáo hoàng sống cực kỳ sa đoạ và xa xỉ. Giáo hội La Mã không hiếm những “thâm cung bí sử'”(chẳng hạn hai giáo hoàng là cha và con của dòng họ Borgia). Để có đủ tiền sống phè phỡn và xây dựng những công trình nghìn thu, ngoài chuyện mua quan bán tước (xin nhớ: bấy giờ các vua chúa châu Âu phải được giáo hoàng tấn phong mới được coi là chính thống!) đã có giáo hoàng nẩy ra sáng kiến bán phiếu chuộc tội đời này và cả những đời sau, cho mình và cho cả người thân, nghĩa là bảo đảm một hay nhiều chỗ trên thiên đường. Thậm chí có giáo hoàng còn cấp giấy phép hành nghề, tất nhiên phải trả tiền, cho gái giang hồ (giáo hoàng Sixtus IV).


Ở Anh, do không được giáo hoàng cho phép ly dị, vua Henry VIII bèn ly khai khỏi giáo hội La Mã, thành lập Thanh giáo (thế kỷ 16).


Ở Đức, Martin Luther (1483 - 1546), một tu sỹ, đã khởi xướng phong trào đòi cải cách giáo hội, chống chuyện mua phiếu chuộc tội, chống chuyện xưng và tha tội , không công nhận quyền đại diện Chúa trên đời này - tức là phủ nhận vai trò trung gian - của hàng giáo phẩm, coi Phúc âm là điểm quy chiếu duy nhất phán xét mọi hành động tốt xấu của giáo đồ v...v...


Tất nhiên Martin Luther bị truy bức, nhưng được một lãnh chúa có thế lực lập kế "bắt cóc", cho Luther lánh nạn trong dinh lũy của ông ta. Sau khi Martin Luther qua đời, những người chịu ảnh hưởng của ông - được sự ủng hộ của các lãnh chúa vốn khát khao thoát vòng kiềm tỏa của giáo hội La Mã - đã tách khỏi giáo hội này, thành lập đạo Tin lành (nghĩa là chỉ tin vào Phúc âm), có ảnh hưởng rất mạnh ở Đức, Hoà Lan và các nước bắc Âu. Còn Pháp và Thụy Sỹ (rồi sau này ở bắc Mỹ) chịu ảnh hưởng của Calvin - một nhà cải cách tôn giáo khác.


Từ đó, sau những cuộc Thập tự chinh giành thánh địa Jerusalem, chiêu bài “đức tin” đã được khoác cho không biết bao cuộc chiến tranh đẫm máu.


***




“Cuộc chiến tranh ba mươi năm” (1618 - 1648) nổ ra từ cuộc nổi dậy của Böhmen[1] chống lại sự thống trị của triều đình Habsburg[2](Áo). Cuộc nổi dậy này bị liên quân Thiên Chúa giáo phe Habsburg dẹp tan tại trận đánh ở Weissen Berg gần Praha[3] (8.11.1620). Các lãnh chúa Tin lành ở bắc Đức[4] ủng hộ Friedrich V. vùng Pfalz, người được bầu làm vua Böhmen sau khi vùng này tách khỏi Áo. Đan Mạch nhẩy vào vòng chiến nhưng bị Wallenstein - tư lệnh quân đội phe hoàng đế Áo - đánh bại và năm 1629 phải ký hiệp định hoà bình với hoàng đế Áo Ferdinand.


Năm 1620 vua Thụy Điển Gustav Adolf đổ bộ vào Pommern[5] để cứu các lãnh chúa Tin lành đang bị thua xiểng liểng, nhưng cũng không ngăn được Magdeburg[6] bị Tilly[7] tàn phá. Được Pháp ủng hộ tài chính, Gustav Adolf chiếm miền bắc và tây Đức sau trận Breitenfeld (17.9.1631) và tiến quân về phía nam nước Đức, tới tận München[8]. Để cứu binh, Wallenstein đem quân từ Böhmen về Sachsen nhưng bị đánh bại ở Lützen (16.11.1632). Trong trận này vua Thụy Điển Gustav Adolf tử trận. Nhưng trận thảm bại ở Nördlingen (7.9.1634) trước liên quân Tây Ban Nha - Áo đã buộc quân Thụy Điển phải rút về nước.


Giai đoạn khủng khiếp nhất của “Cuộc chiến tranh ba mươi năm” trên đất Đức bắt đầu từ năm 1635 với sự liên minh mới giữa Thụy Điển và Pháp. Nước Đức bị các đạo quân thay phiên nhau tàn phá, cho đến khi các bên tham chiến mệt mỏi và kiệt quệ thì hòa bình mới được vãn hồi vào năm 1648.


Tên gọi “ba mươi năm” là dưới góc độ của Đức, vì mãi năm 1635 nước Pháp mới thật sự tham chiến, để giành ảnh hưởng với Áo và mãi đến năm 1659 cuộc chiến tranh Pháp - Tây Ban Nha mới kết thúc.


Cuộc chiến tranh này tuy có mang yếu tố tôn giáo (Tin lành, Thiên Chúa), song chủ yếu vẫn là tranh giành quyền lực giữa các lãnh chúa với hoàng đế Áo, giữa các lãnh chúa với nhau và trước hết là để giành quyền bá chủ châu Âu.




Vở kịch mở đầu vào năm 1624, tuy nhiên nó không trực tiếp dẫn ngay ta vào “Cuộc chiến tranh ba mươi năm”, mà vào cuộc chiến tranh Thụy Điển - Ba Lan (1621 - 1629). Lúc bấy giờ vua Sigismund III, con trai vua Thụy Điển Johann III, trị vì nước Ba Lan. Sigismund là ông tổ chi Thiên Chúa giáo của giòng họ Wasas, giòng họ đã cai trị Ba Lan cho tới năm 1680. Sigismund, trên danh nghĩa, đồng thời là vua Thụy Điển, song bị người chú là vua Karl IX tiếm vị, nên luôn tìm cách giành lại ngôi báu.
Năm 1621 Gustav Adolf tiến quân vào Ba Lan để củng cố thế lực Thụy Điển đồng thời ngăn chặn ảnh hưởng của Áo ở vùng biển Đông, chiếm Livland[9] và giải quyết dứt khoát chuyện giành ngôi của Sigismund.




[1] Böhmen: một vùng hiện nay thuộc Tiệp.


[2] Habsburg: một dòng họ rất lớn ở Áo, thủ lĩnh phe Thiên chúa giáo, đã chi phối lịch sử châu Âu từ thế kỉ 11 cho đến đầu thế kỉ 20. Nhiều nhân vật của dòng họ này là hoàng đế hoặc vua của nhiều nước châu Âu.


[3] Thủ đô nước Séc hiện nay.


[4] Bấy giờ nước Đức gồm rất nhiều tiểu quốc, đứng đầu là các lãnh chúa. Vua Đức, được các lãnh chúa bầu, không có thực quyền, nghĩa là không mạnh bằng Thụy Điển. Bởi vậy thời bấy giờ câu "quân Thụy Điển tới rồi" đã gây kinh hoàng trong dân Đức không khác câu "quân Nga tới rồi" trong thế chiến thứ hai.


[5] Pommern: một vùng ở đông bắc Đức.


[6] Magdeburg: một thành phố lớn ở Đông Đức.


[7] Bá tước Tilly, một danh tướng của phe Thiên Chúa giáo.


[8] München : thủ phủ bang Bayern (Bavaria) hiện nay, trung tâm công nghiệp và văn hoá vùng đông nam Đức.


[9] Một vùng ở Lettland ngày nay.

45a4172360e78640127c51abf3ec44231623722740.jpg

Bà Mẹ Can Đảm - Biên Niên “Cuộc Chiến Tranh Ba Mươi Năm”

”Bây giờ, tôi xin được hỏi anh.

Như vậy, có phải con người là một sinh vật tàn nhẫn từ trong bản chất? Hay đó chỉ là những trải nghiệm phổ biến của chúng ta? Có phải chúng ta chỉ đang sống trong ảo tưởng về phẩm giá con người, còn thực ra bất cứ lúc nào, chúng ta cũng có thể biến thành một thứ chẳng là gì cả, thành sâu bọ, thành thú vật, thành một đống mủ dịch lẫn lộn? Bỉ sỉ nhục, bị bôi nhọ, bị tàn sát, phải chăng đó là bản chất của con người đã được chứng minh trong lịch sử?

Tôi đang chiến đấu. Ngày nào tôi cũng một mình chiến đấu. Tôi chiến đấu với nỗi nhục nhã vì mình đã sống sót, và vì mình vẫn còn đang sống tiếp. Tôi chiến đấu với sự thật rằng mình cũng là con người. Tôi chiến đấu với ý nghĩ rằng chỉ có cái chết mới là con đường duy nhất có thể kéo tôi thoát khỏi sự thật đó. Cùng là con người với nhau, anh có thể cho tôi một câu trả lời không?”

Bản chất của người, với sự kiện lịch sử Phong trào dân chủ Gwangju (1980) làm bối cảnh chính, được đánh giá là một trong những tiểu thuyết xuất sắc và giàu sức lay động nhất của Han Kang, được chính tác giả thừa nhận là “tác phẩm mà tôi không thể trốn tránh, không thể không viết, nếu không viết, không vượt qua, có lẽ tôi sẽ không thể đi tiếp đến bất cứ đâu.”

8fac72d260d89ed9d6f859d6cf68dd041706752139.jpg

Bản Chất Của Người

Ben-Hur: câu chuyện về Đấng Christ kể về cuộc đời thăng trầm của Ben-Hur, một quý tộc Do Thái, bị hãm hại, gia đình ly tán, nạn nhân của những màn tranh giành quyền lực. Chàng bị bán làm nô lệ phục dịch trên chiến thuyền La Mã. Sau khi lập công lớn, được tự do, Ben-Hur quay trở lại quê hương tìm mẹ và em gái, cũng như trả thù Messala, kẻ đã đẩy chàng vào con đường cùng khổ. Trên hành trình đầy khó khăn của mình, Ben-Hur đã chứng kiến cuộc hành hình của Chúa trên cây thập tự - điều này gây ấn tượng mạnh mẽ với anh, thôi thúc chàng trai trẻ khao khát mang lại tự do cho dân tộc Do Thái. Tác phẩm là “cuốn sách về Thiên Chúa giáo có tầm ảnh hưởng nhất thế kỷ XIX” và được Đức Giáo hoàng Leo XIII ban phước, đây cũng là cuốn tiểu thuyết đầu tiên nhận vinh dự này. Thậm chí, cuốn sách đã vượt qua Túp lều bác Tom để trở thành cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất của nước Mỹ đương thời.

Tác phẩm cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều tiểu thuyết khác ra đời với bối cảnh về Thiên Chúa khác và nhiều lần được chuyển thể thành tác phẩm sân khấu cũng như phim truyền hình. Bộ phim chuyển thể Ben-Hur năm 1959 của hãng MGM được coi là một trong những bộ phim hoành tráng nhất và xuất sắc giành 11 tượng vàng Oscar, đưa tên tuổi Ben-Hur trở thành một biểu tượng lừng lẫy trong văn hóa đại chúng.

Lewis Wallace (1827-1905) là một nhà văn, luật sư, chính trị gia người Mỹ, sinh ra tại bang Indiana. Ông từng giữ chức Thống đốc bang New Mexico và giữ cương vị quan trọng trong cuộc Nội chiến Mỹ. Tuy nhiên, ông được biết đến nhiều nhất dưới vai trò một nhà văn. Tác phẩm mang lại thành công rực rỡ cho ông, viết về cuộc phiêu lưu đậm chất sử thi, Ben-Hur: câu chuyện về Đấng Christ là mốc son chói lọi trong sự nghiệp của Wallace.

b685551ae2457b2a57bd57fbe0f518b21752025917.jpg

Ben-Hur - Câu Chuyện Về Đấng Christ

Cuốn tiểu thuyết lịch sử này nói về cuộc đời của một bác sĩ không có thật (do tác giả tưởng tượng ra) sống dưới thời Phục Hưng - bác sĩ Zéno ở thành phố Bruges, và phản ánh sự lôi cuốn với những điều huyền bí của tác giả. Cá tính và cuộc đời của Zeno là sự tổng hòa của danh họa DaVinci, bác sĩ, nhà giả kim Paracelsus, nhà thiên văn học Copernicus và nhà triết học, nhà vũ trụ học Giordano Bruno. Thông qua việc tìm kiếm sự thật của Zeno và những nhân vật ở quanh vị bác sĩ này, Yourcenar kể lại những sinh hoạt và cuộc sống trong thế kỷ 16, dựng lại được giai đoạn giao thời giữa thời kỳ Trung Cổ và Phục Hưng một cách hoàn hảo.

37da203752f905b2dac9bad8a066f5511617965952.jpg

Bí thuật đen

Trong khi Murakami và Yoshimoto là những nhà văn đang nổi lên trên văn đàn Nhật Bản và là hai nhân vật hết sức quen thuộc ở Việt Nam hiện nay, tôi muốn lưu ý bạn đọc về một xu thế mới có lẽ tồn tại như một dòng chảy ngầm. Khi nói về xu thế này, vào năm 1990 nhà văn danh tiếng Kenzaburo Oe ( 1935 - 2007), Giải thưởng Nobel Văn chương năm 1998 có viết: “Lớp nhà văn này đã tích luỹ trong mình  cảm nghĩ về thực trạng xã hội và sức mạnh của văn học. Trong số họ nổi lên hàng đầu là Kobo Abe, một trong những gương mặt quan trọng nhất, nổi bật nhất sau chiến tranh. Ông sáng tác với ý thức tách khỏi truyền thống Nhật Bản, tuy gắn bó với việc xây dựng thế giới ảo tưởng, nhưng vẫn in đậm một lối nhìn riêng tư mà nghiêm túc về đời sống hiện đại”.

Kobo Abe sinh ngày 7.3.1924 tại Tokyo. Tên thực của ông là Kimifusa (“Kobo” là cách phát âm theo Hán tự của từ “Kimifusa”). Cha ông là bác sỹ tại một bệnh viện nằm trong trường Cao đẳng Y khoa Hoàng gia ở Manchuria.

Khi còn trẻ, Abe rất hứng thú với môn toán học và sưu tập côn trùng. Cũng giống nhiều nhà văn Nhật Bản hiện đại nổi tiếng thế hệ trước như Mori Ogai, Natsume Soseki, Tanizaki Junichiro... ông tiếp thu và chịu ảnh hưởng sâu sắc các nhà tư tưởng bậc thầy của phương Tây, có lẽ do nhiều năm sống ở nước ngoài và đời sống văn hoá đương đại của nó đã thôi thúc ông, nghiên cứu các nhà triết học phương Tây như Heidegger, Jaspers và Nietzsche... Năm 1941 Abe trở về Nhật Bản, năm 1943 ông thi đỗ Đại học Tokyo rồi theo học y khoa tại đây. Luôn ốm yếu do mắc bệnh đường hô hấp nên Abe được miễn quân dịch. Trong chiến tranh, ông tới sống ở Manchuria. Sau khi khỏi bệnh Abe tiếp tục việc học hành và tốt nghiệp vào năm 1948, nhưng ông tự nhủ sẽ không bao giờ hành nghề y. Từ đấy Abe đã bước vào sự nghiệp văn học. Ông tham gia nhóm văn chương do Kiyoteru Hamada dẫn dắt. Khuynh hướng sáng tác là hợp nhất các kỹ thuật của Chủ nghĩa siêu thực với tư tưởng Marxist.

Ngay từ năm 1943 Abe đã cho ra đời một tác phẩm đầu tay. Bạn đọc hẳn đã nhận thấy Haruki Murakami tác giả Rừng Na-uy viết với một phong cách bộc trực, giọng điệu trung tính, lạnh lùng, câu ngắn gọn, đôi khi cộc lốc. Ông tránh lối diễn đạt uyển chuyển mà người Nhật hay dùng để câu nói mềm mại hơn khiến ngôn từ trở nên mập mờ. Còn văn  phong của Abe lại cô đọng và chuẩn mực, nó cho thấy nỗi bận tâm của ông đối với tư tưởng của tác phẩm hơn là kỹ thuật viết cốt tạo ra phong cách . Những nhà văn chủ chốt có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển thẩm mỹ văn học của ông: Edgar Allan Poe, Samuel Beckett, Rainer Maria Rilke và Fyodor Dostoyevsky, và đặc biệt là Franz Kafka. Ảnh hưởng Kafka càng rõ rệt trong tác phẩm Kabe - Esu Karuma shino hanzai (Bức tường - tội lỗi của S.Karma, 1951). Tác phẩm này được Giải Akutagawa, giải thưởng văn học cao quý nhất ở Nhật, kể chuyện một người phát hiện ra rằng tấm danh thiếp của anh ta tự hoá thành người và giả dạng anh ta mà phạm tội khiến anh bị toà án lôi ra phán xử. Năm 1947 Abe cho ra mắt một tuyển tập thơ. Abe chỉ thực sự được coi là một nhà văn nổi tiếng với tiểu thuyết Owarishi michi no shirube ni (1948), kể về cuộc đời một kẻ nghiện thuốc phiện. Vào những năm 1950, Abe gia nhập Đảng Cộng sản Nhật Bản. Năm 1962 ông xin ra khỏi đảng bởi những bài báo phê phán chính sách của đảng này.

Những tác phẩm mang tính cách trải nghiệm của Abe được thế hệ độc giả trẻ hết sức ngưỡng mộ. Abe đã nhận được giải thưởng cho ba truyện ngắn của ông, “Akai mayu” (1950, Cái kén đỏ), “Kabe” (1951) và “S.Karuma - Shi no hanzai” (1951). Như nhiều nghiên cứu đã đề cập tới, vấn đề chủ đề và phong cách viết thường là nỗi ám ảnh đối với nhà văn Kafka đến mức ông đã phải khai thác nhiều yếu tố qua các truyện khoa học viễn tưởng và trinh thám để xây dựng tác phẩm của mình. Còn các tiểu thuyết và vở kịch của Abe thì đặc trưng ở sự quan sát kín đáo và các kỹ thuật viết tiên phong (avant - garde techniques). Khi đã quen thuộc một số tác phẩm của Kobo Abe bạn đọc sẽ nhận thấy thông thường các cảnh ngộ hay hoàn cảnh mà các nhân vật của ông phải đối mặt, hay đương đầu, thường là kỳ quặc, không giống thực tế và thái độ cùng hành vi của họ được bộc lộ qua khái niệm tự do ý chí. Các tác phẩm sau của Abe là những minh chứng cụ thể cho nhận định này: Daiyon kampyoki  (1959), Moetsukita chizu (1967, Tấm bản đồ rách), Mikkai (1977) và Hako otoko (1974, Người đàn ông trong chiếc hộp).

Ở phương Tây, Abe hết sức nổi tiếng với hai tiểu thuyết The Woman in the Dunes, (1962, Người đàn bà trong cồn cát) và The Face of Another (1964, Khuôn mặt người khác). Chủ đề trung tâm trong các tác phẩm này của Abe là nỗi lạc lõng về thân phận, mặc cảm bị xa lánh và ghét bỏ, nỗi cô đơn cá nhân giữa một thế giới kỳ quặc, và những con người gặp khó khăn trong việc hòa nhập với cộng đồng. Hai kiệt tác này là các tác phẩm vượt khỏi mỹ quan truyền thống Nhật Bản, sáng tạo mới mẻ, dùng nhiều ẩn dụ, nhiều hình tượng cụ thể hay siêu thực để diễn tả nội tâm và tiềm thức con người bị tha hoá, vong ngã, trong xã hội đô thị. Các quan niệm giáo điều hay thành kiến đã được ông lật ngược lại. Thông thường con người được xem là trung tâm của vũ trụ, chúa tể của muôn loài, tác phẩm của ông lại chủ trương bình đẳng giữa các loài. không những thế còn có thể biến đổi từ loài này sang loài khác, và ngược lại, con người hoá thân thành sinh vật, sinh vật lại mang nhân cách như con người. Ông đề cao ý thức, lại chủ trương nhục thể chi phối tinh thần, hoàn cảnh xã hội quy định ý thức, và tự do chỉ có thật khi cá thể thoát ra khỏi mọi tập thể như quốc gia hay cộng đồng. Kobo Abe không ngừng thử nghiệm những thủ pháp và tư tưởng mới lạ, kể cả khoa học viễn tưởng, triết lý hiện sinh, chủ nghĩa hiện thực huyền ảo.

Với số lượng tác phẩm to lớn và những đóng góp đặc sắc của ông cho văn học Nhật Bản, Kobo Abe  được đánh giá là một trong những tác gia quan trọng nhất của nền văn chương nước này ở thế kỷ XX.

Những tác phẩm chính:
Người đàn bà trong cồn cát (1963),
Khuôn mặt người khác (1964),
Người hộp (1973)
Cái Kén Đỏ
Chiếc thuyền Nô-Ê
Bọn Chiếm Đóng
Và một số và kịch.
***
Abe Kôbô là một trong những nhà văn hậu chiến Nhật Bản thế hệ Shôwa 30 (từ năm 1955 trở đi) có khuynh hướng đi tìm một thủ pháp mới với mục đích bắt gặp con người toàn thể như một sinh vật có tính xã hội và chính trị. Nhà văn thế hệ nầy đều muốn tìm hiểu đâu là lối sống thích hợp của con người trong điều kiện của xã hội hiện tại.

Abe Kôbô trên giấy tờ được gọi là Kimifusa theo cách đọc âm Nhật của hai chữ Hán Kôbô. Song thân gốc miền bắc (đảo Hokkaidô) nhưng ông sinh ra ở Tôkyô ngày 7 tháng 3 năm 1924. Cha ông, một bác sĩ y khoa tùng sự tại Mãn Châu. Do đó, ông lớn lên ở Phụng Thiên (nay là Thẩm Dương thuộc Trung Quốc) nhưng đã trở về nước để học thuốc và tốt nghiệp y khoa Đại học Đế Quốc Đông Kinh năm 1948. Sau khi Nhật bại trận và cha chết, ông sống cuộc đời nghèo túng nhưng vẫn cố gắng bỏ tiền túi in thơ (1947) và tiểu thuyết (1948). Không hành nghề y như cha, ông theo nghiệp văn như mẹ, một nhà giáo có đầu óc khuynh tả. Đầu tiên, ông sử dụng một bút pháp trừu tượng, xa rời hiện thực, nhưng sau chuyển qua văn phong tiền vệ với khuynh hướng đi tìm những ý tưởng và phương pháp biểu hiện mới mà trung tâm là những câu chuyện ngụ ngôn có tính khoa học giả tưởng.

Đặc điểm của văn chương ông trước tiên là bản chất con người khoa học của ông. Thứ đến là tình cảm thiếu quê hương vì nơi ông gắn bó sâu đậm nhất là Mãn Châu, một nơi về sau đã trở thành một tỉnh của Trung Quốc. Ở Tôkyô, ông có cảm tưởng như mình sống trong một miền đất lạ. Quê hương ông là Mãn Châu có sa mạc ngút ngàn và những cơn bão cát chứ không phải là thành phố Tôkyô xô bồ, lạ mặt. Đặc điểm thứ ba là kinh nghiệm đau thương của cuộc sống khốn cùng sau những ngày Nhật Bản bại trận, lúc người di dân lập nghiệp ở thuộc địa trong số đó có gia đình ông đã phải vượt qua bao khó khăn để có thể về đến mẫu quốc.

Người có ảnh hưởng đến lối suy nghĩ của ông là Abe Rokurô, ông giáo dạy tiếng Đức và là nhà nghiên cứu về triết học của Nietsche [1] và Shestov [2]. Qua Abe Rokurô, ông làm quen được Haniya Yutaka [3].

Trước khi ra trường (1947), ông kết hôn với Yamada Machiko, một nữ sinh viên ngành hội họa. Họ sống đạm bạc trong một căn nhà lợp tạm và đeo đuổi hoạt động nghệ thuật. Bà Machiko đã giúp đỡ ông rất nhiều trong việc trang trí hình bìa những tác phẩm và trong việc dựng phông cảnh khi Abe chuyển qua kịch nghệ.

Tài năng của Abe đa dạng. Ông không những làm thơ, viết văn, dựng kịch, vẽ tranh mà còn chen vào các lãnh vực truyền thanh, truyền hình. Ở đâu, ông cũng chứng tỏ một tài năng phi thường và thí nghiệm không mệt mỏi những thủ pháp diễn đạt mới. Vì lúc nào cũng đi trước thời đại nên không phải ai cũng yêu chuộng ông.

Mumyô shishuu "Tập thơ không tên" (1947) là tác phẩm đầu tay. Akai Mayu "Cái kén đỏ" (1950) giúp ông đoạt giải thưởng văn học hậu chiến, Kabe - S. Karuma nohanzai "Bức tường. tội của S. Karma" (1951) đem giải Akutagawa về tay ông lúc mới có 27 tuổi. Sau đó là một loạt tác phẩm như Daishikan Hyôki "Thời kỳ băng hà thứ tư" (1959), Suna no Onna "Người đàn bà trong động cát" (1962), Ta.nin no kao "Gương mặt kẻ khác" (1964), tất cả đều gây nên tranh cãi. Ngoài các vở kịch như Doreigari "Săn nô lệ" (1955), Yuurei wa koko ni iru "Đây có ma" (1958), sau nầy ông còn viết Hako-otoko "Người hộp"(1973) Hakobune sakuramaru "Chiếc thuyền lợp mái tránh lụt tên gọi anh đào" (1984).

Với lối viết tiền vệ, nhà văn Abe Kôbô được sắp vào số tác giả khoa học giả tưởng qua "Bức Tường - Tội của ông Karuma","Thời băng hà thứ tư"nói trên, cũng như Moetsukitachizu "Bức địa đồ cháy rụi" (1967) mà ông viết theo phong cách nhà văn Pháp Alain Robbe-Grillet. Ông đặc biệt chú trọng tới chủ đề tha hóa (alienation).

Abe Kôbô còn nhảy vào sân khấu như lạc bước vào một mê cung lúc nào không hay. Năm 1955, trong một cuốn tiểu thuyết nhan đề Seifuku "Đồng Phục" ngẫu nhiên có một số đoạn, ông trình bày như đối thoại của kịch. Thế rồi, Yuurei wa koko ni iru "Đây có ma" (1958) của ông đã ra đời 3 năm sau như ta đã biết. Ông đưa lên sân khấu những ảo tưởng (phantasm) của thời mới như ảo tưởng tinh thần, tâm lý hay thương mãi và muốn bắt nọn khán giả. Ông xem sân khấu phải là một loại chất dẻo để khán giả có thể nắn theo ý mình và để lại những dấu tích sự tham dự của họ vào quá trình xây dựng chung giữa nhà viết kịch bản, diễn viên và khán giả đó. Khán giả không thể là vô can. Họ được xem như có khả năng phạm tội. Ông muốn nói như thế về vai trò của người xem kịch khi viết vở Omae ni mo tsumi ga aru "Mầy cũng có tội nữa đấy" (1965). Một ví dụ khác với vở Enomoto Takeaki (1967), trong đó ông mô tả cuộc nổi loạn để thành lập một chế độ Cộng Hòa ở Hokkaidô năm 1870 của Enomoto Takeaki nhưng không phải là không muốn chất vấn khán giả về thái độ họ phải chọn lựa trước sự kiện ấy.

Từ năm 1969, Kôbô chuyển qua dàn cảnh và thành lập trung tâm nghiên cứu và thí nghiệm kịch nghệ Abe Kôbô Studio (từ 1973), thử sửa đổi và dựng lại nhiều vở cũ, chuyển một số tiểu thuyết, kịch phóng thanh, kịch bản phim đã viết thành kịch nói.

Danh tiếng ông vang dội trong lẫn ngoài nước. Hầu như cứ một lần viết một tác phẩm mới, ông lại như nới rộng thêm chân trời văn học. Ông được quốc tế đánh giá cao, tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng như Anh, Ý, Đức.

Tháng 9 năm 1992, ông được Hàn Lâm Viện Khoa Học Nghệ Thuật Hoa Kỳ trao tặng danh hiệu hội viên danh dự. Chẳng bao lâu, một ngày cuối năm, đang ngồi viết trong thư phòng, ông bị tai biến mạch máu não, mê man và được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Đầu năm sau, lại nhập viện vì vấn đề tim mạch và mất vào ngày 22 tháng giêng năm 1993, khép lại cánh cửa một cuộc đời hoạt động văn học nghệ thuật không ngừng nghĩ.

e7071249bd28b19b92998b857775fe651623894794.jpg

Bọn Chiếm Đóng

Bộ tiểu thuyết - biên niên sử Dân du mục viết về thảo nguyên Kazakh trong thời kì khai sinh dân tộc (quốc gia) sau sự sụp đổ của Kim Trướng Hãn quốc. Những sự kiện lịch sử bi tráng và hào hùng xảy ra từ thế kỉ 15-19 trên lãnh thổ của nước Kazakhstan tương lai được khắc họa vô cùng chân thực và hấp dẫn.

Tập 1 Thanh kiếm yêu thuật mô tả thời gian hình thành của hãn quốc Kazakh thế kỉ 15-16. Đó là thời các vị hãn Abulkhair, Dzhanybek và Kerey bắt đầu tranh giành ngai vàng, khi ý tưởng về sự đoàn kết chặt chẽ hơn giữa các bộ lạc, bộ tộc du mục sống trong lãnh thổ nay là Kazakhstan phát triển giữa những con người Kazakh tương lai.

Tập 2 Tuyệt vọng là cuộc đấu tranh hào hùng của người Kazakh chống lại các đạo quân xâm lược từ các nước khác trong thế kỉ 17-18. Độc giả cũng được chứng kiến tường tận những thăng trầm trong quá trình người Kazakh chuyển biến thành công dân của Đế quốc Nga.

Tập 3 Hãn Kene là câu chuyện về Kenesary Kasymuly – vị hãn cuối cùng của người Kazakh, cũng là người lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc chống lại việc chiếm các vùng đất Kazakh và các chính sách chia rẽ của Đế quốc Nga trong thế kỉ 18 và 19.

Trong ba thập kỷ,bộ tiểu thuyết Dân du mục của nhà văn Ilyas Yesenberlin đã được xuất bản 50 lần, tổng số phát hành 3 triệu bản, được dịch ra 30 thứ tiếng khác nhau và được trao Giải thưởng Nhà nước Kazakhstan.

79e5b3064d2b7297d37e9d1c8ed62fc01761357599.jpg

Bộ Sách Dân Du Mục (Bộ 3 Cuốn)

Các cuộc chinh phục Brazil của người Pháp là một trong những sự kiện kì lạ nhất và ít được biết đến nhất của thời kỳ Phục hưng.
 
Brésil đỏ kể câu chuyện của hai đứa trẻ, Just và Colombe, bị ép tham gia chuyến thám hiểm để làm thông dịch viên với các bộ tộc da đỏ. Mọi thứ trong cuộc phiêu lưu này đều quá mức. Khung cảnh: vịnh Rio hoang dã vẫn còn các khu rừng rậm và các bộ lạc da đỏ ăn thịt người. Các nhân vật – trước tiên là hiệp sĩ Villegagenon, người đứng đầu cuộc thám hiểm, hoài cổ về các cuộc thập tự chinh, chì đắm trong nền văn hóa cổ xưa, tiền thân của D'Artagnan hay Cyrano. Các sự kiện: vụ xử kín kịch tính của Pháp miền nhiệt đới là sự lặp lại cuộc chiến tranh tôn giáo mười năm trước.
 
Đầy ắp những chân dung, phong cảnh, hành động, Brésil đỏ, được viết bằng một ngôn ngữ mỉa mai kiểu Voltaire, có dạng của một cuốn tiểu thuyết giáo dục và tình yêu. Nhưng sâu xa hơn, thông qua việc số phận và những lựa chọn của Just và Colombe, cuốn sách này đưa ra hai quan niệm đối lập về con người và thiên nhiên. Một mặt, nền văn minh châu Âu, thích chinh phục và toàn cầu, muốn giải phóng và gây chết chóc. Mặt khác, thế giới của người da đỏ, với những cảm xúc nhục dục, ý nghĩa của sự hòa hợp và cái thiêng liêng, tiếng gọi thường trực của hạnh phúc...

Jean-Christophe Rufin sinh ngày 28 tháng 6 năm 1952.
 
Khi thi đậu vào Trường Đại học Y khoa, chắc hẳn Jean-Christophe Rufin không nghĩ rằng ông sẽ thành đạt bằng nghề viết lách, chứ không phải bằng con dao mổ. Ngày 6.11.2001 Rufin đã đăng quang lần thứ hai trên văn đàn Pháp. Tác phẩm “Rouge Bresil” (Brazil Đỏ) đoạt giải Goncourt – giải thưởng văn học cao quý nhất nước Pháp.
 
Rufin còn là một nhà hoạt động xã hội lớn. Ông đã từng giữ chức Phó Chủ tịch Hiệp hội Bác sĩ không biên giới – tổ chức đoạt giải Nobel Hoà bình năm 1999. Tại vòng bỏ phiếu thứ 10 của giải Goncourt năm nay, Rufin đã chiến thắng nhờ hơn đúng có một phiếu. “Tôi đã khóc như một đứa trẻ khi hay tin này. Tôi đã thuyết phục mình rằng tôi sẽ không đoạt được giải này” – bác sĩ Rufin thổ lộ với kênh truyền hình LCI.

afc0a43f5824babd917f589f135668471729045944.jpg

Bresil Đỏ

Trận chiến đẫm máu nhứt trong lịch sử Âu-Châu đã xẩy ra trong khoảng thời gian từ tháng bảy 1944 đến tháng năm 1945. Nhiều triệu người đã lăn xả vào những trận đánh khủng khiếp chưa từng thấy với những phương tiện giết người và tàn phá hoàn toàn vượt hẳn các loại khí giới thời 1914-1918. Trung tâm Đại lục Âu-châu đã trở thành một biển lửa.

Tôi nghĩ rằng để kể lại, nói khác hơn, để trình bày tấn thẳm kịch ấy từ bản vị của nó, tôi phải đặt mình vào trung tâm của cuộc chiến, nghĩa là ngay trên lãnh thổ Đức quốc. Chỉ từ đó, chủng ta mới có thể nhìn thấy rõ hai cuộc tiến quân từ hai phía Đông và Tây, và hành vi mạc vận cuối cùng đã xảy ra không đâu khác hơn là ở Bá-Linh.

Tôi đã thường hướng mục tiêu nghiên cứu về phía Đông cũng như về phía Tây đẻ có một cái nhìn chính xác trên những giai đoạn bi thảm và ý nhị nhứt của cuộc chiến ở Âu châu. Tôi không hề chủ trương, chỉ trong một quyển sách đề cập đến tầt cả mọi việc. Tôi chỉ hy vọng không bỏ quên một điều chủ yếu nào.

Đã có một rừng tài liệu về Đệ nhị Thế chiến tại Âu Châu của hai phe: Đồng minh và Đức quốc xã. Văn khố của Bộ Tổng tư lệnh tối cao Lục quân Đức đã được chiếm nguyên vẹn tại Flensburg. Đang khi tiến quân và sau đó các cơ quan tình báo của các Quân đội đồng minh đã sưu tầm, lượm lặt và sắp xếp một cách có phương pháp vô số tài liệu quân sự cũng như dân sự: Mệnh lệnh, báo cáo, tờ trình, thư từ cá nhân, đồng thời đã thẩm vấn hàng ngàn người Đức. Hồ sơ của Tòa án Nuremberg với những khẩu cung cùng phụ bản của chúng cầu thành một nguồn tham khảo vô tận. Nhiều chuyên gia Pháp và ngoại quốc, nhứt là đoàn Historical Division của Hoa kỳ đã thiết dựng lại những biến cố đã xảy ra ở phương Đông, bằng vào, những thông báo của Bộ Tham mưu Sô viết, đủ loại sách báo Nga, những cuộc tiếp xúc vói các chiến binh Đức, ở Hung gia lợi, Lỗ ma ni chạy lui về phương Tây, hoặc được giải thoát, hay trốn thoát sau khi bị giam cầm. Nhiều tác phẩm của nhiều Sử-gia đáng tin cậy, đề cập đến những khu vực và cục diện khác nhau của trận chiến Âu-châu đã được xuất bản.

Tôi đã tìm chất liệu của câu chuyện kể lại trong các trang sau đây bằng cách nghiên cứu, đối chiếu các tài liệu và tác phẩm đó. Đích thân phỏng vấn riêng từng cá nhân nhiều người còn sống sót. Điều cần nói là, ở đây không có một chi tiết, một sự việc nào được bịa đặt ra, được tiểu thuyết, hóa; tại sao tôi lại phải cố làm như vậy khi mà các thực tại lịch sử luôn luôn phơi bầy trước mắt tôi những biến cố về những chi tiết ý nhị hơn và thê thảm hơn tất cả những gì mà tôi có thể tưởng tượng ra?

4474a6fa941ed900396e49d2ab7e2daa1635650660.jpg

Cái Chết Của Hitler

Câu chuyện về cuộc đời ngắn ngủi này không phải do tưởng tượng ra. Tôi biết người con gái mà quyển sách này kể lại, từ khi cô còn bé, tôi cũng đã biết khi cô còn là nữ sinh-đội viên thiếu niên tiền phong, đoàn viên thanh niên cộng sản. Tôi được gặp Gu-li-a Cô-rô-li-ô-va trong những năm Chiến tranh Ái quốc. Còn những điều trong đời của cô mà tôi không tự thấy được, thì những chuyện của bố mẹ, các thầy giáo, bạn gái và cán bộ phụ trách thiếu nhi của cô bổ sung, về đời sống của cô ngoài mặt trận, các bạn chiến đấu của cô đã kể lại cho tôi.

Tôi cũng được may mắn đọc các thư của cô, bắt đầu từ những bức sớm nhất — trên những tờ giấy kẻ sẵn của vở học sinh — cho đến những bức cuối cùng, vứt vội vàng trên những trang sổ tay trong lúc tạm ngừng giữa các trận chiến đấu.

Tất cả những điều đó giúp tôi biết rõ, như chính tự mắt mình thấy, toàn bộ cuộc đời rực rỡ và sôi nổi của Gu-li-a, hình dung được không chỉ những điều cô nói và làm, mà cả những điều cô cảm và nghĩ nữa.

Tôi sẽ rất vui mừng, nếu như đối với những ai sẽ biết Gu-li-a Cô-rô-li-ô-va qua những trang sách này, cô ta cũng sẽ trở thành thân thiết – dù chỉ một phần nào thôi – như đối với những người đã biết và đã yêu cô trong đời sống.

- Êlêna Iliina

7616fe590d87edc351f45dbbdb3e5d401706074806.jpg

Cao Điểm Thứ Tư

Năm 1945, Pierre Garnier tòng quân, gia nhập quân viễn chinh Pháp sang tham chiến ở Đông Dương. Giữa lúc đang hoang mang tột độ trước thực tế trần trụi của chiến tranh, cậu lạc bước vào tình yêu. Những mối tình mãnh liệt mà bất khả. Những niềm hạnh phúc không thể nào nắm giữ. Cho đến ngày thất trận.

Nhiều năm sau, có một người con trai quyết định lần về quá khứ, tìm lại những con người cũ, những mong vén được bức màn bí ẩn về cha, một người cha vắng mặt. Nhưng khi sự thật ấy được phơi bày, liệu lòng anh đã yên?

Cầu Ô Thước là một trang lịch sử bị tách rời, nơi thời gian ngưng đọng, nơi dựng lại cái không khí sôi sục của chiến tranh Đông Dương, nơi hiển hiện những nhân vật đã làm nên một phần thế kỷ XX. Nhưng hãy khoan nghĩ bạn đang đọc một cuốn sách lịch sử, bởi như tờ Le Figaro đã nói: "đây không phải một cuốn sách lịch sử, mà là một câu chuyện tình yêu."
***
Tôi nhận được cuộc điện thoại vào lúc tối muộn. Một giọng nói lạ hoắc, xoe xóe hỏi xem có phải tôi tên là André Garnier, có đúng tôi là con trai của Pierre Garnier không và khi tôi đang lúng búng trả lời rằng đúng là tôi nhưng ai thế? ai vậy? thì giọng nói ấy tiếp tục: “Cha anh, ông Garnier sẽ tới nhà anh ngày mai. Lúc 10 giờ 30 được chứ?” Chắc chắn, chúng ta không sống trong một thế giới mà người cha là đoàn tàu và con cái là sân ga; chắc chắn người phụ nữ này không có thật, bà ta không xưng danh và tôi cũng chẳng hỏi. Thế nhưng, ngày hôm sau, có hai nhân viên cứu thương - một to con, một gầy nhẳng - gõ cửa nhà tôi rồi đưa một tờ giấy màu xanh cho tôi ký, cứ như là họ đi giao thư bảo đảm vậy.

“Đúng 10 giờ 30 phải không nhỉ?” người gầy nhẳng ra vẻ thành thạo hỏi, rồi hai người đàn ông rời đi không để tôi kịp ngậm miệng lại.

Bố và tôi cứ đứng trên lối nhỏ dẫn vào nhà, lạ lẫm với nhau. Ông hơi lắc lư người, hai bàn tay nắm chặt chiếc túi da du lịch.

“Mẹ con có khỏe không?” cuối cùng ông cũng lên tiếng và tôi thấy lòng mình ngổn ngang những cảm xúc đầy mâu thuẫn mà nổi trội là một cơn giận dữ rất thường tình - tức giận vì đột nhiên tôi phải làm người cha chăm sóc ông trong khi ông chưa từng một ngày làm cha tôi.

“Thế còn vợ con?” ông tiếp tục, với giọng niềm nở.

“Tốt cả,” tôi nói nhỏ, không cố để ông nghe thấy.

Ông đến chậm mất ba mươi năm so với ngày mẹ tôi mất, nhưng chỉ muộn có ba hôm so với ngày vợ tôi bỏ đi. Một chút cố gắng thôi là ông đã có thể đến kịp.
...

Tủ Sách

Annam

Christophe Bataille

Ba bộ mặt của I-a-nút - Xta-nhi-xlap Ga-ga

rin

Bà Mẹ Can Đảm - Biên Niên “Cuộc Chiến Tranh Ba Mươi Năm”

Bertolt Brecht

Bản Chất Của Người

Han Kang

Ben-Hur - Câu Chuyện Về Đấng Christ

Lewis Wallace

Bí thuật đen

Marguerite Yourcenar

Bọn Chiếm Đóng

Kobo Abe

Bộ Sách Dân Du Mục (Bộ 3 Cuốn)

Ilyas Yesenberlin

Bresil Đỏ

Jean-Christophe Rufin

Cái Chết Của Hitler

Georges Blond

Cao Điểm Thứ Tư

Êlêna Iliina

Cầu Ô Thước

Antoine Audouard